دیده ساخت فیلم تبلیغاتی برای کاندیداهای ریاست جمهوری از دوره هشتم انتخابات به وجود آمد. جایی که سید محمد خاتمی برای دومین بار متوالی کاندید این پست شد و در کنار چهره های دیگر همچون احمد توکلی، عبدالله جاسبی، علی شمخانی، علی فلاحیان و ... به رقابت پرداختند. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران که تا پیش از این و در دور هفتم انتخابات ریاست جمهوری تنها به انجام مناظره های رودر رو آن هم به صورت محدود پرداخته بود، به ایده های جدید برای کاندیداهای ریاست جمهوری فکر می کرد. ایده هایی که دنیای تبلیغات آن را به سیاسیون تحمیل می کند تا بیش از گذشته به اهمیت تبلیغات در موفقیت یک اتفاق واقف شوند.

آن گریه معروف سید محمد خاتمی در فیلم تبلیغاتی خود شاید شروع ژانرهای مختلف فیلم های تبلیغاتی را زد. فیلم هایی که فیلمسازانش با بهره گیری از ایده های مختلف و منتصب کردن کاندیدای خود به چهره های کاریزماتیک معاصر ترکیبات جالبی را به وجود آورد.

در همان سال 80 احمد توکلی با تکیه بر ساده زیستی در زندگی و اشاره به رفتارهای ساده زندگی شهید رجایی و با تکیه بر همین شعار فیلم تبلیغاتی خود را ساخت. ژانر مستند ـ گزارشی که تنها برای دو رقیب اصلی انتخابات سال 80 کارکرد داشت و سایر کاندیداهای حاضر تنها به حضور در جلوی دوربین و صحبت درباره برنامه هایشان بسنده کردند.

در سال 84 و با توجه به این نکته که عرصه تبلیغات و استفاده از فیلم های تبلیغاتی وارد فاز جدیدی از اهمیت و جایگاه خود می شد، کاندیداهای حاضر با فیلم سازان مطرحی شروع به فعالیت های تبلیغاتی کردند.

محمود احمدی نژاد در مقابل دوربین جواد شمقدری در یک مستند گزارشی حضور یافت و از اقدامات خود در دوران حضورش در شهرداری تهران گفت و ضمن اشاره به سبک زندگی خود، درباره اقدامات آتی برای تصدی پست ریاست جمهوری سخن گفت.

آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز که در فیلم تبلیغاتی به کارگردانی کمال تبریزی حاضر شد اقدام به جمع کردن نسل جوان کرد تا این نسل سئوالات بی پرده خود را از رئیس جمهور دوران سازندگی بپرسند. گریه آیت الله برای نسل جوان و صحبت با خانواده این کاندیدای ریاست جمهوری از ایده های مختلف این فیلم بود.

فیلم انتخاباتی مهدی کروبی را بهروز افخمی ساخت. فیلمی که اشاره به اقدامات رئیس سابق مجلس در دوره ششم مجلس شورای اسلامی داشت و بخشی از این فیلم اشاره ای به سفرهای انتخاباتی کروبی به برخی از استان ها داشت.

رخشان بنی اعتماد با ایجاد ایده گفت و گوی دو نفره میان سعید حجاریان و مصطفی معین و صحبت های چالشی میان آن دو فیلم تبلیغاتی این کاندیدا را کارگردانی کرد. این فیلم شامل گفت‌وگوهایی با زنان عادی و زنانی بود که دستی در سیاست داشتند. این مستند هر چند که در ظاهر موضوعی مشابه با «روزگار ما» داشت اما به نظر در نوع پرداخت و نگاه کارگردان تفاوت‌هایی عمده وجود داشت. «روزگار ما» دارای دو ایپزود بود که اپیزود اول به حضور جوانان نسل سوم در انتخابات می‌پرداخت، رأی اولی‌هایی که ستاد حمایت از خاتمی را راه‌اندازی کرده بودند و شور و حال آنان در آستانه انتخابات اما در اپیزود دوم این مستند دوربین بنی‌اعتماد سراغ زنی رفته بود که برای دستیابی به اهداف خود، برای حضور در انتخابات ثبت‌نام کرده بود. البته شاید بتوان شباهت‌هایی میان تم اپیزود دوم «روزگار ما» و مستند «ما نیمی از جمعیت ایران هستیم»‌ یافت زیرا هر دو کمابیش از منظر دغدغه‌های زنان جریان انتخابات را مورد توجه قرار داده‌اند.

مرحوم رسول ملاقلی پور با ساخت فیلم انتخاباتی فرمانده سابق سپاه در هشت سال جنگ تحمیلی و پرسیدن سئوال های چالشی از محسن رضایی فیلم انتخاباتی او را ساخت. کاندیدایی که در میانه راه به نفع آیت الله هاشمی کناره گیری کرد تا بدین صورت فعالیت های انتخاباتی وی نتیجه مستقیمی نداشته باشد.

محرم زینال زاده که همشهری محسن مهرعلیزاده رئیس سابق سازمان تربیت بدنی بود با ساخت یک فیلم داستانی و استفاده از یک کودک برای بازی نقش کودکی مهرعلیزاده، نوع دیگری از گونه های فیلم های تبلیغاتی را استفاده کرد که نمی توانست کمکی به کاندیدای مطبوع اش کند.

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس سابق سازمان صدا و سیما در فیلمی به کارگردانی مهدی فخیم زاده حاضر شد. فخیم زاده در ابتدای این ویدئو که دانیال حکیمی بازیگر سریال های «خواب و بیدار» و «ولایت عشق» ساخته های فخیم زاده حضور داشت؛ این کارگردان با اشاره به حضور ده ساله لاریجانی در تلویزیون و کمک های خوبی که این کاندیدا به هنرمندان کرده است دلیل ساخت فیلم برای لاریجانی را شرح داد.

در سال 88 فیلم تبلیغاتی حکم بازوی برنده را برای کاندیداها بازی می کرد. میزان شکست و پیروزی هر کاندید را بر مبنای موفقیت مستند داستانی و فیلم تبلیغاتی آن کاندیدا محک می زدند. تلویزیون در این سال برای هر کاندیدا اجازه ساخت و پخش دو فیلم تبلیغاتی را داد تا با توجه به تعداد کم کاندیداها از زمان بیشتری برای تبلیغ در رسانه ملی بهره ببرند.

محمود احمدی نژاد در این دوره هم به سان سال 84 از جواد شمقدری برای ساخت فیلم تبلیغاتی اش کمک خواست. شمقدری این بار با دست پر از اقدامات دولت نهم و اشاره به زندگی ساده رئیس دولت حتی بعد از چهار سال دو قسمت این فیلم تبلیغاتی را جلوی دوربین برد. فیلمی که اشاره به سفرهای استانی دولت نهم و اقدامات خوب این دولت در طول چهار سال داشت و نسبت به برنامه های آتی رئیس دولت نهم، با محمود احمدی نژاد به گفت و گو نشست.

میرحسین موسوی اما از دو کارگردان برای ساخت فیلم تبلیغاتی اش استفاده کرد. در قسمت اول این فیلم مجید مجیدی با اشاره به اقدامات موسوی در دوران نخست وزیری در جنگ تحمیلی و اشاره به خصوصیات اخلاقی او مستندی از سفرهای استانی انتخاباتی این کاندید را نمایش داد. احمدرضا درویش اما رویه دیگری برای قسمت دوم این مستند در نظر گرفت و با ایجاد یک گفت و گوی سه نفره میان سید محمد خاتمی، فاطمه معتمد آریا و زهرا رهنورد از برنامه های کاندیدای مطبوع شان صحبت به میان آوردند.

علی معلم و بهروز افخمی در هر دو قسمت فیلم انتخاباتی مهدی کروبی با ایجاد یک گفت و گوی سه نفره میان غلامحسین کرباسچی، محمدعلی ابطحی و مهدی کروبی درباره برنامه های انتخاباتی این کاندیدای دوره دهم سخن گفتند.

محمدعلی فارسی که سابقه ساخت مستندهایی در حوزه دفاع مقدس دارد برای ساخت فیلم انتخاباتی محسن رضایی با اشاره به برنامه های انتخاباتی وی و سفرهای انتخاباتی او به شهرهای مختلف دو قسمت از این فیلم تبلیغاتی را جلوی دوربین برد.

حال و با نزدیک شدن به دوره یازدهم انتخابات ریاست جمهوی، کاندیداهای احتمالی مذاکرات خود را برای ساخت فیلم تبلیغاتی توسط فیلمسازان مطرح آغاز کردند. باید منتظر ماند و دید هر کدام از این فیلم سازان چه ژانر و ایده ای را برای فیلم های خود در نظر می گیرند.

روزهای انتخاباتی خرداد 92 تنها فکر و ذکر سینماگرانی که فیلم تبلیغاتی می سازند یک جمله است: آقای رئیس جمهور آینده حاضرید؟! صدا ... دوربین ... حرکت .

گزارش از علی نعیمی

منبع: سینما پرس