آیا اصغر فرهادی، اصغر اسکاری خواهد شد؟

مصطفی علیمردانی

درباره اسکار

اولین مراسم اسکار در 16 مه سال 1929 برگزار شد. از همان سال، " آکادمی هنرها و علوم سینمایی" سالانه در رشته های گوناگون مرتبط با سینما، جوایز ارزنده ای را به دست اندرکاران سینما اهدا می کنند. ارزش مجسمه اسکار، چیزی حدود 200 دلار می باشد اما آنچه این جایزه را ارزشمند می کند این است که دست اندرکاران سینما، این جایزه را از جانب همتایان خود دریافت می دارند. ارسن ولز بعد از دریافت اسکار گفته بود: " امیدوارم همگان دریابند که چرا این جایزه تا این حد برای من ارزشمند است. این جایزه از طرف مردم به من داده نشده، منتقدین هم در این کار سهم اندکی دارند. این جایزه از دست اندرکاران سینما به من داده شده، آنهایی که عشق بیشتری به سینما دارند."

در اولین سال مراسم اسکار، سه ماه قبل از مراسم به برندگان جایزه اطلاع داده شده بود اما از سال دوم این رویه تغییر کرد و هر ساله، ساعت 11 شب نتایج اعلام می شود. هشتاد و چهارمین مراسم اسکار در تاریخ 26 فوریه 2012 ( 7 اسفند ماه 1390) برگزار خواهد شد. امیدواریم برای دومین بار بعد از فیلم بچه های آسمان (مجید مجیدی) نامزد اسکار شویم و ...

ایرانیها و مراسم اسکار

ملاک های مد نظر داوران ایرانی چیست؟ ساز و کار انتخاب فیلم برای اسکار چه چیزهایی باید باشد؟ و ...

حسن عباسی، یکی از داوران بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر گفته بود: "جدای از همه فاکتورهای لازم که برای همه کشورها وجود دارد، برای سینمای ما، فیلمی که در اسکار شرکت می کند باید منتقل کننده شعائر دینی و نماینده آرمان های جمهوری اسلامی ایران باشد و ... (خیلی از) فیلم ها (در 29 جشنواره فیلم فجر) حرفی در حوزه ایرانی – اسلامی نداشتند."

ایشان در جایی گفته اند: " فیلم هایی که پیامی از ایران و انقلاب را منتقل کنند را به هیچ وجه در اسکار نمی پذیرند و در مقابل، فیلم هایی که ممکن است اسکار پذیرای آنها باشد بخشی از آثار سینمای ایران هستند که پیامی از جمهوری اسلامی منتقل نمی کنند."

به نظر می رسد انتخاب یک فیلم برای مراسم اسکار در ایران، مکانیسم روشنی ندارد و در واقع فاقد هر گونه حساب و کتاب سینمایی است چرا که آنهایی که فیلم را انتخاب می کنند یا اساسا سینمایی فکر نمی کنند و یا در دالان های لابیگری مغلوب اهالی غیر سینما می شوند و فیلم هایی را به جشنواره می فرستند که سطحی و شعار زده هستند؛ مثلا فیلم " میم مثل مادر" ( که فیلم بسیار خوبی از کارگردان خوبی است و من شخصا آنرا خیلی دوست داشتم اما آیا صرفا دوست داشتن یک چیز، دلیل بر شاهکار بودن آن است!) چند سال قبل به اسکار فرستاده شد و نتیجه ای در بر نداشت. آیا آن سال، فیلم های بهتری وجود نداشت! اما چون کارگردان فیلم، آقای رسول ملاقلی پور همان سال فوت کرده بودند و همچنین ایشان کارگردان آثار دفاع مقدس بود فیلم را انتخاب و به جشنواره ارسال کردند در حالی که همگان از همان ابتدا، نتیجه این گزینش را می دانستند که اظهر من الشمس بود.

ظاهرا در ایران همه می خواهند در کمترین زمان ممکن، بیشترین حرف را بزنند و مفاهیم عالی انسانی، اسلامی، فلسفی، علمی و غیره را در یک فیلم سینمایی در حلقوم فهم مخاطب داخلی و خارجی بریزند و او را متحول کنند و پیام کشور خویش را به گوش جهانیان برسانند.

و اما امسال

امسال فیلم " جدایی نادر از سیمین" به تهیه کنندگی، نویسندگی و کارگردانی اصغر فرهادی به اسکار فرستاده شده است. جدایی نادر از سیمین، داستان زوجی از طبقه متوسط جامعه ایرانی است که در آستانه طلاق قرار دارند. همسر نادر بنا به دلایلی، دیگر نمی خواهد در ایران زندگی کند اما همسرش، ظاهرا به خاطر پدر پیرش که آلزایمر هم دارد نمی خواهد او را همراهی کند. ترمه، دختر آنها، باید انتخاب کند که با پدر بماند و یا با مادر برود و ...

از همان زمان جشنواره فیلم فجر، این فیلم مورد توجه اقشار مختلف جامعه و منتقدین جدی سینما قرار گرفت؛ برنده چندین جایزه، از جمله، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین گروه بازیگران و ... از جشنواره های مختلف، مثل جشنواره فیلم فجر، برنده خرس طلایی جشنواره فیلم برلین، برنده بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک و برنده چندین جشنواره بین المللی شده است. در واقع می توان گفت که این فیلم، جوایز بسیاری از جشنواره ها را درو کرده است و حالا می خواهد شانس خود را در اسکار امتحان کند. باید دید آیا داس فرهادی توان درو کردن جوایز اسکار را دارد!!

این فیلم با یک بودجه سیصد هزار الی پانصد هزار دلاری ساخته شده اما در گیشه های داخلی و خارجی تا به امروز، بالغ بر 10 میلیون دلار فروخته است و تا به امروز پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است.

دیدگاه: زمان تماشای جدایی نادر از سیمین باید با نگاهی نو و از منظری جدید این فیلم را دید. باید از لایه های سطحی فیلم گذشت و به لایه های زیرین نقب زد. چه کسی می خواهد از چه کسی جدا شود؟ سیمین نماینده چه کسانی است و نادر نماینده چه افرادی است؟ در این جدایی، چه کسانی قربانی خواهند شد؟ این سؤالاتی است که باید بعد از دیدن فیلم برای آنها پاسخی بیابیم.

این فیلم به شدت سینمایی است و قصه ایی روان دارد. فرهادی در ساده ترین شکل ممکن، داستان خود را به تصویر می کشد؛ نه شعار می دهد و نه بیانیه صادر می کند. اگر تماشاگر، علاقمند به لایه های زیرین فیلم نباشد بعد از تماشای آن، به پیام های انسانی نهفته در قالب هنری فیلم، دست می یابد و لذت تماشای یک فیلم سالم را حس خواهد کرد.

و اما حواشی فیلم جدایی نادر از سیمین

1- در زمان تولید این فیلم، اصغر فرهادی در مراسمی از آقایان "ج.پ" و " م.م"، دو کارگردان مرتبط با جریانات سال 88 حمایت کرده بود که متعاقبا فیلمبرداری آن، چندی متوقف شد.

2- در زمان اکران این فیلم، عده ای علیه فیلم "اخراجی ها 3" تبلیغات به راه انداختند و تلاش کردند این فیلم را در مقابل فیلم جدایی نادر از سیمین قرار دهند؛ مخصوصا در فضای سایبری. هر دو فیلم همزمان اکران شدند. متاسفانه دست هایی پنهان، اخراجی ها 3 را کپی و به صورت قاچاق در بازارهای داخلی به فروش رساندند و به قول ده نمکی، کارگر روزمزد گرفتند تا این سی دی ها به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد.

3- چندی پیش، به هنگام اکران فیلم" یه حبه قند"، ابراهیم حاتمی کیا در یادداشتی ضمن تحسین این فیلم، اصغر فرهادی و فیلمش را زیر سؤال برد. فیلم ابراهیم حاتمی کیا، "گزارش یک جشن" این روزها در توقیف است و معلوم نیست چه اتفاقی برای آن بیقتد.

4- چند هفته پیش، شنیده شد که اصغر فرهادی به خارج از کشور مهاجرت کرده است.

5- و نهایتا اینکه اصغر فرهادی، همسر پریسا بخت آور کارگردان فیلم سینمایی " دایره زنگی" است.

چاپ شده در روزنامه سرخاب 90/10/1

پ.ن: اصغر فرهادی در مصاحبه ای، مهاجرت خود را تکذیب کرد و گفت که نه مهاجرت کرده و نه قصد مهاجرت دارد. صرفا برای ساخت فیلمی به خارج از کشور رفته است.

 نوشته شده توسط علی بیدار در یکشنبه 90/10/4 و ساعت 1:30 صبح | نظرات دیگران()