بشارت منجی؛ نقاشی و کمی موسیقی

"شاید با دیدن جسم سیاه شده اش از ریختن خونش صرف نظر کنند."

مصطفی علیمردانی

نادر طالب زاده متولد 1332 تهران، دارای مدرک کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا است. وی فعالیت هنری را سال 1359 در سیمای جمهوری اسلامی ایران با ساخت فیلم های مستند آغاز کرد. از دیگر فعالیت های جنبی او میتوان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد

طالب زاده بیشتر از آنکه یک فیلمساز باشد یک مستندساز است و بیشتر از آنکه یک مستندساز باشد یک منتقد فیلم و یک تحلیل گر مسائل سیاسی است. او گرایشات ضد امریکایی و ضد صهیونیستی دارد و از آن افرادی است که به خاطر آشنایی با زبان و ادبیات انگلیسی و زندگی در آمریکا تحلیل های خوبی می تواند درباره فیلمها ارائه دهد اما گاهی نیز زیادروی می کند و همه چیز را و همه کس را آلت دست امپریالسیم و مخصوصا صهیونیستها می بیند. او یکی از مردان پر نفوذ در صدا و سیماست و در تامین برنامه های خارجی سیما نقش به سزایی دارد. او مدتی با شهید آوینی نیز همکاری کرده است.

بشارت منجی داستان زندگی حضرت عیسی بن مریم(ع) از بعثت تا عروج( به روایت قرآن)، از بعثت تا مصلوب شدن( به روایت اناجیل) می باشد. داستانی که در قرآن چندین جا بدان اشاره شده است.

در این سریال بر خلاف دیگر آثاری که در دنیای مسیحیت ساخته شده، مسیح پسر خدا نیست و بشارت دهنده ی آخرین پیامبر است. نادرقلی طالب زاده اردوبادی این سریال را کارگردانی کرده است.

تا به حال چندین فیلم درباره مسیح ساخته شده است که یا مستقیما درباره خود مسیح می باشد و یا مربوط به او می شود. از متاخرترین فیلمها می توان به "آخرین وسوسه مسیح"، "مصایب مسیح" و حتی به "رمز داوینچی" اشاره کرد.

هر کدام از این فیلمها آنقدر جنجال برانگیز بوده اند که حتی واتیکان وارد مباحث جنجالی آنها شده است.

بشارت منجی به دو گونه روایت می شود؛ روایت اول بر اساس اناجیل چهارگانه ساخته شده و در آن مسیح به صلیب کشیده می شود. اما در روایت دوم که بر اساس آیات قرآنی و روایات اسلامی ساخته شده مسیح بعد از شام آخر به آسمان عروج می کند و یهودا همان حواری خائن به عیسی (ع) به امر خدا به عیسی شبیه شده و به جای او دستگیر و به صلیب کشیده می شود.

از منظر داستان گویی، بشارت منجی بسیار ضعیف بود و در خیلی از موارد کشش داستانی نداشت. بنابراین نتوانست عموم مخاطبان را با خود همراه کند. حتی اندک گروه علاقمند به آثاری چنینی را نیز مایوس کرد. گسست زیاد در داستان پردازی فیلم را لنگ کرد. سناریوی فیلم گاهی در حد نمایش یک خطابه ( که حتی گوش نواز هم نبود) پایین می آمد ( بیشتر سکانسهایی که مسیح با حواریون یا مردم سخن می گوید و آن تکه کلامش " حق می گویم") و گاهی در معدود سکانسی که روایت کمی جذاب بود و تماشاگر را مجذوب می کرد( سکانسهای مربوط به ژنرالهای رومی و یا حتی خنجرکشهای مقدس{زیلوتها}). اما در این سکانسها نیز در دیالوگ نویسی و بازیها اغراق شده بود.

حواریون

روی شخصیتهای حواریون کار نشده بود و ظاهرا تنها نقش آنها دکور بوده است. تنها از میان آنها یهودا برجسته بود که حتی حضور او نیز نتوانست کمک زیادی به جذابیت قصه بکند.

بازیها در فیلم بسیار ضعیف بود و اگر دوبله مناسب نبود خدا می داند چه می شد. اما در میان بازیگران بازی اویسی خوب بود و دوبلوری که به جای او صحبت کرده بود عالی بود.

تدوین کار برای تلویزیون ( چون این سریال یک ورژن سینمایی نیز دارد) اصلا مناسب نبود و در آن تعلیقی که مناسب سریالهای تلویزیونی است وجود نداشت. گاهی داستان به خاطر تدوین از دست می رفت و گاهی آنقدر کش می آمد که معدود بینندگانش را نیز کسل می کرد.

گریمها عالی بود ولی من اصلا گریم نقش مسیح را نپسندیدم. گریمور نیز "مرتضی ضرابی" بود همان که نقش یهودا اسخریوطی را بازی می کرد.

برادرم از من پرسید که بشارت منجی چه جور فیلمی است، گفتم:" یک نقاشی خوب و کمی موسیقی"؛ و یک جمله زیبا که ژنرال رومی به افسر جوان به هنگام شلاق زدن(شکنجه) مسیح می گوید:"شاید با دیدن جسم سیاه شده اش از ریختن خونش صرف نظر کنند."

خبرنگار: استقبال و رویکرد مردم به فیلم بشارت منجی چگونه است؟(1)

طالب زاده: راستش نمی دانم. صبر کنید تمام شود، بعد شاید بشود بهتر درباره اش حرف زد. فکر می کنم زمانی این کار خوب است که اولا بیرون از مرزهای ما یک دعوا راه بیندازد که بالاخره مسیح پسر خدا هست یا نیست. در این زمینه ما تقیه ای نداریم یا به قدری خوب باشد که بشود در دنیا لااقل درباره بعضی ویژگیهایش حرف زد. اما این هم کافی نیست. چون ما این فیلم را برای جشنواره نساخته ایم. اگر مردم این فیلم را دیدند و در خارج از کشور بازتابی داشت و موجی ایجاد کرد و مسیحی ها را به فکر انداخت که دوباره قرآن را بخوانند و بعد توانستم نگاهی را در دنیا تغییر دهم آن وقت فیلم خوبی ساخته ام و فیلم بعدی را خواهم ساخت. اما اگر این کار را نکردم، برمی گردم و گزارش تلویزیونی تهیه می کنم.(1)

بشارت منجی از نگاه غربیها

«ورایتی» روزنامه سینمایی هالیوود به بررسی فیلم «بشارت منجی» ساخته نادر طالب زاده پرداخت.
    «دبورا یانگ» خبرنگار این روزنامه که در ایام برگزاری جشنواره فیلم در تهران به سر می برده، در مطلبی که در روزنامه «ورایتی»منتشر شد نوشته است: «دوسال پیش از آن که »مصائب مسیح« مل گیبسون، مخاطبان را در خاورمیانه به سالن های سینما بکشاند، نادر طالب زاده، مستندساز مسلمان به این نتیجه رسید که زمان آن رسیده است که داستان مسیح را از نگاه مسلمانان روایت کند».
    یانگ، طالب زاده را استاد دانشگاهی معرفی می کند که دانش آموخته سینما در دانشگاه کلمبیا در دهه 1970 میلادی است و مدتی نیز در ویرجینیای آمریکا زندگی کرده است. طالب زاده به «ورایتی» درباره فیلم «مصائب مسیح» گفته است: «فکر می کنم فیلم گیبسون فیلمی خوش ساخت است و با ایمانی بزرگ ساخته شده است، اما داستان فیلم غلط است. «ورایتی» همین نکته را دلیل ساخته شدن فیلم دوساعته «بشارت منجی» (با عنوان انگلیسی «مسیح») درکنار یک سریال تلویزیونی عنوان می کند. به نوشته این روزنامه این فیلم که از بیش از هزار بازیگر و عوامل جنبی سود می جوید، یکی از بزرگترین پروژه های سینمایی ایران است که پس از اکران سینمایی در 20 قسمت 45 دقیقه ای از تلویزیون ایران پخش می شود. دبورایانگ، در ادامه به روایت قصه فیلم «بشارت منجی» می پردازد و تغییر ظاهر مسیح نسبت به نمونه های غربی را بحث انگیز عنوان می کند و آن را در جهت تلاش کارگردان برای «فلسطینی تر» نشان دادن مسیح عنوان می کند. به گفته این خبرنگار هالیوودی، اکثر برنامه ریزان جشنواره های خارجی، در همان ابتدا به این نتیجه رسیدند که این فیلم به درد مخاطب آنها نمی خورد و سالن را پیش از اتمام فیلم ترک کردند. یانگ می نویسد: در این فیلم، عیسی، پسر خدا نیست و تنها آخرین پیامبر بنی اسرائیل است که آمده تا محمد(ص) را بشارت دهد و به وسیله الله از تصلیب نجات می یابد و در شب «شام آخر» به آسمان ها می رود و به عقیده طالب زاده یهودا اسخریوطی به دلیل تشابه معجزه آسای چهره با مسیح به جای او به صلیب کشیده می شود». در بازار فیلم اما، به نوشته «ورایتی»، این فیلم با واکنش های مثبت و منفی زیادی روبه رو شد و فروش خوبی داشت. «حبیب مکی» پخش کننده شرکت «تینسل کرتین موشن پیکچرز» از آفریقای جنوبی گفت که قصد دارد در سطح فیلم «مصائب مسیح» این فیلم را به توزیعی گسترده برساند. طالب زاده به «ورایتی» گفته است: «امیدوارم این فیلم منجر به دیالوگی میان مومنان مسیحی و مومنان مسلمان شود». بنابر نوشته این روزنامه طالب زاده بسیار مشتاق تماشای واکنش مخاطبان آمریکای شمالی است. او می گوید: «این فراتر از یک فیلم است. من ماموریت داشتم این اطلاعات را منتقل کنم».(2)

(1)    روزنامه جوان، شنبه 17 مرداد 1388

(2)    این مطلب در سال 1383 نوشته شده است. روزنامه سینمای "ورایتی"

 نوشته شده توسط علی بیدار در پنج شنبه 88/6/26 و ساعت 2:40 صبح | نظرات دیگران()